Sociale Geneeskunde of Public Health: Toekomstperspectief Van Een Uitdagend Vakgebied

De geneeskunde heeft zich van oudsher gericht op het verzorgen van zieken en op het streven hun ziekte te bestrijden. Men is daarin tot aan de vorige eeuw niet zo succesvol geweest. Tot aan het ontstaan van de moderne - neeskunde kon men niet veel meer dan het lijden wat verlichten. De o- zaak van vele, met name letale ziekten was niet bekend en het was dus ook niet mogelijk effectief, in de zin van causaal, op te treden. In de laatste halve eeuw heeft ondanks de flinke vorderingen in het medisch handelen toch een aantal schrijvers nog flink kritiek uitgeoefend op de geneeskunde. Illich (1978) heeft de moderne geneeskunde getypeerd als een maatschappelijk kwaad dat de hele samenleving tot een groot ziekenhuis maakt. De medi- lisering is nog ernstiger dan de voordelen van de geneeskunde. Er ontstaat nogal eens iatrogene schade, ziekten en afwijkingen, veroorzaakt door het handelen van de arts (iatros: arts, genesis: ontstaan), stelde hij. Ook McKeown (1976) was een van de criticasters van de jaren zeventig. Hij omschreef met enige ironie het doel van de geneeskunde als hulp die door artsen wordt - geven om mensen veilig op deze wereld te krijgen, ze zo gezond mogelijk door het leven te loodsen waarbij gepoogd wordt ziekte zo goed mogelijk te herstellen, en ze ten slotte te begeleiden naar de dood, zodat ze met niet al te veel ellende dit leven weer kunnen verlaten.